ORDENING
Een ander woord voor samenstellen en ordenen is componeren. Een componist ordent muzieknoten en er ontstaat een muziekstuk. Een kunstenaar ordent lijnen, vormen, kleuren en richting zodat er een compositie ontstaat.
Richting:
lijnen, vormen en kleuren kun je in een bepaalde richting ordenen. Als je een rechthoekig vlak hebt, dan kun je de volgende richtingen maken: horizontaal, verticaal, diagonaal, schuin en gebogen.
De manier waarop je ogen over het werk gaan. De kunstenaar ordent alles zo, dat hij het kijken van de toeschouwer beïnvloedt.
Aandachtsplek:
De plek in het kunstwerk dat het meest opvalt. Je kijkt er vaak het eerste en het meeste naar. Er kunnen ook meerdere aandachtsplekken zijn.
Statische compositie:
Door de gelijkmatige toepassing van horizontale en verticale richtingen, weinig beweeglijke vormen, gelijkmatige verdeling van kleuren en vormen, het ontbreken van contrasten ontstaat en een rustige en evenwichtige compositie. Een ander word voor rustig is statisch.
Dynamische compositie:
Dynamisch betekent beweeglijk. Dit krijg je door diagonale richtingen, veel wisselen richtingen, veel beweeglijke vormen, contrasten, licht-donker contrast, ritme in vorm kleur of richting.
Patroon:
Als een vorm regelmatig terugkomt, dan ontstaat er een patroon of dessin. In een patroon kan sprake zijn van ritmische herhaling van vormen, kleuren enz.
Als je vormen, kleuren of richtingen regelmatig herhaalt, dan krijg je een ritme of een herhaling.
Compositie grondvorm:
De kijkrichting en het aandachtspunt bepalen de vorm van de compositie. Enkele compositiegrondvormen zijn:
Als je een werk in twee speigelbeelig gelijke helften kunt verdelen.
Als je een werk niet in twee speigelbeelig gelijke helften kunt verdelen. Alle werken die niet symmetrisch zijn, zijn automatisch asymmetrisch.
Als de ordening van de belangrijkste elementen en dus de kijkrichting diagonal zijn.
Centrale compositie:
Als de nadruk op het midden van het beeldvlak ligt noemen we dit een central compositie.
Driehoekscompositie:
Als de belangrijkste elementen in een driehoek geordend zijn.
Als de ordening van de belangrijkste elementen en dus de kijkrichting horizontaal zijn.
Verticale compositie:
Als de ordening van de belangrijkste elementen en dus de kijkrichting verticaal zijn.
Overallcompositie:
Als alle onderdelen evenveel aandacht krijgen. Er is geen aandachtsplek en geen kijkrichting.